معاون امور بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی کردستان، با اشاره به اینکه حدود ۶۰ درصد از بیماری‌های عفونی و ۷۵ درصد از بیماری‌های نوپدید جزو زئونوزها هستند، گفت: بسیاری از این عوامل بیماری‌زا قابلیت استفاده به عنوان سلاح بیوتروریستی را دارند
دکتر فرزام بیدارپور معاون امور بهداشتی دانشگاه، در آستانه هفته آگاهی‌رسانی زئونوزها، بر اهمیت این بیماری‌ها و چالش‌های پیش رو در کنترل آنها تأکید کرد.معاون امور بهداشتی دانشگاه، به اهمیت زئونوزها اشاره و بیان کرد: بیش از ۸۰۰ نوع از این بیماری‌ها شناخته شده‌اند که توسط ویروس‌ها، باکتری‌ها، تک‌یاخته‌ها، تخم‌های انگلی، قارچ‌ها و پریون‌ها ایجاد می‌شوند.
شایع‌ترین زئونوزها در ایران و کردستان
دکتر بیدارپور مهمترین بیماری‌های مشترک میان انسان و دام در ایران را شامل تب مالت، هاری، سیاه زخم، کیست هیداتیک، تب خونریزی دهنده کریمه کنگو، سالک، کالاآزار، جنون گاوی، تب دره ریفت و آنفلوانزای پرندگان برشمرد.
وی افزود: در استان کردستان، بیماری‌هایی نظیر تب مالت، حیوان گزیدگی و هاری، کیست هیداتیک، تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) و سیاه زخم از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
روز جهانی زئونوز و نقش لویی پاستور
معاون امور بهداشتی دانشگاه، به نامگذاری روز جهانی و ملی زئونوز اشاره و عنوان کرد: این نامگذاری به افتخار لویی پاستور است که در ۶ جولای ۱۸۸۵، برای نخستین بار واکسن ضد هاری را با موفقیت به کار برد و جان یک فرد حیوان‌گزیده را نجات داد، این روز فرصتی برای افزایش هماهنگی بین‌بخشی و ارتقاء آگاهی عمومی در پیشگیری از انتقال و ابتلا به این بیماری‌هاست.
چالش‌های کنترل زئونوزها
دکتر بیدارپور به چالش‌های متعددی در زمینه کنترل زئونوزها اشاره کرد و گفت: دستکاری غیر اصولی اکوسیستم و تجاوز به حریم حیات وحش، تغییرات اقلیمی و گرم شدن زمین، افزایش تمایل به مصرف لبنیات سنتی و نگهداری حیوانات خانگی، عدم کنترل مناسب جمعیت سگ‌های آزاد و معضل غذا دهی به آنها، خطر استفاده از عوامل زئونوز به عنوان سلاح بیوتروریسم، مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها و سموم و درصد بالای اماکن دامی سنتی و غیربهداشتی در کنترل زئونوزها حائز اهمیت هستند.
افزایش نگران‌کننده حیوان‌گزیدگی و هاری
وی از افزایش نگران‌کننده موارد حیوان‌گزیدگی در استان کردستان خبر داد و گفت: تعداد موارد حیوان‌گزیدگی از ۲۱۰۹ مورد در سال ۱۳۹۹ به ۳۹۱۱ مورد در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است که ۶۱ درصد این موارد در مناطق شهری رخ داده‌اند. سگ‌ها عامل ۷۲ درصد از حیوان‌گزیدگی‌ها بوده‌اند و ۲۰ درصد از مصدومان را نیز دانش‌آموزان تشکیل می‌دهند.
معاون امور بهداشتی دانشگاه، با تأکید بر پیشگیری از گزش، عنوان کرد: درمان پیشگیری از هاری برای هر مورد حیوان‌گزیدگی، ۷ میلیون تومان هزینه بر سیستم بهداشتی درمانی تحمیل می‌کند. متأسفانه در سال گذشته ۲۴ مورد مرگ ناشی از هاری در کشور گزارش شده است.
وی بر مراجعه فوری به واحد پیشگیری و مراقبت هاری در هر ساعت از شبانه‌روز تأکید کرد.
کیست هیداتیک و تب مالت بیماری‌های مهم در کردستان
دکتر بیدارپور بیان کرد: کیست هیداتیک، یکی دیگر از بیماری‌های زئونوز است که توسط سگ‌ها منتشر می‌شود و سال گذشته ۷ مورد آن در استان شناسایی شد.
وی گفت: آلودگی سبزیجات و صیفی‌جات با ادرار و مدفوع سگ‌ها از مهمترین عوامل انتقال این بیماری است لذا آموزش سالم‌سازی سبزیجات و جلوگیری از ورود سگ‌ها به مزارع، همچنین آموزش مادران در خصوص جلوگیری از بازی کودکان با خاک‌های آلوده و تماس با سگ‌ها ضروری است.
معاون امور بهداشتی دانشگاه، با اشاره به اینکه استان کردستان همچنین با بروز نسبتاً بالای تب مالت مواجه است، خاطرنشان کرد: در سال گذشته، ۶۹۵ مورد بیمار تب مالت در استان شناسایی شد که دیواندره بیشترین و سروآباد کمترین بروز را داشته‌اند و ۷۰ درصد موارد در جمعیت روستایی و مابقی در جمعیت شهری بوده است.
دکتر بیدارپور، با بیان اینکه بیشتر موارد ابتلا در دامداران، کشاورزان و زنان خانه‌دار مشاهده شده است، یادآور شد: مصرف لبنیات غیرپاستوریزه(به ویژه شیر، پنیر و بستنی سنتی غیر پاستوریزه)اصلی‌ترین راه انتقال در جمعیت شهری بوده است.
وی راهکارهای پیشگیری از تب خونریزی دهنده کریمه کنگو (CCHF) را شامل استفاده از لوازم حفاظت فردی هنگام تماس با دام و فرآورده‌های آن عنوان کرد.
